Azerbaycan Ateşgah Müzesi

Azerbaycan Ateşgah Müzesi; Dünya üzerinde bulunan 3 Mecusi tapınağından biridir. Ateşgah kelimesinin anlamı ateş mabedi, yani ateşin alevle olan dansıdır. Bakü şehrine olan uzaklığı 30 km’lik bir mesafede bulunmaktadır. İlk kez 16 ve18. Yüzyılda yerden doğal gazın çıkmasıyla, ebediyen sönmeyecek bir ateş olarak adlandırılan ve inanılmakta olan bir mabettir. Ateşgah, ilk kez bir 1713 yılında inşa edilmiştir. Tam olarak son haline kavuşması, 1810 yılında Tacir Kançanagaran sayesinde gerçekleşmiştir.

Ateşgah Özellikleri

Ateşgah, mimari özellikleri bakımından yapısal olarak şehir hanlarına çok benzemektedir. Azerbaycan’da çok sayıda farklı mabet ve tapınak bulunmaktadır. Ateşgah, mabedinin tam ortasında sürekli yanmakta olan bir ateş vardır. Söylemlere göre; eskilerde doğal ateşken şimdilerde, doğalgaz tarafından yakılan bir ateşmiş. Ateşgah’ta yanan ateşin kenarlarında küçük odacıklar bulunmaktadır ve her odanın ateşe bakan bir pençesi bulunmaktadır. Zerdüştler tarafından bu odalar çilehane olarak adlandırılırmıştır. Ateşgah’a geçmişte Zerdüştler hac için gelerek, küçük odalarda konaklayıp, ateşi izler, çeşitli işkenceleri yaparak ibadet ederlermiş. Azerbaycan’ın İslamlaşması ile beraber Zerdüştler Hindistan’a göç etmişlerdir. Şimdilerde Ateşgah’ a ait odalar müze haline gelmiştir. Özellikle 21 Mart Nevruz günü Hindistan’dan gelen Zerdüştler tarafından Ateşgah ziyaret edilmektedir. Bunların dışında farklı ülkelerden gelen yabancı turist ve eğitim için Azerbaycan’ı tercih eden öğrenciler tarafından oldukça rağbet gören tarihi bir mekandır.

Azerbaycan’ın Bakü kentindeki Ateşgah Müzesi, Azerbaycan’daki Zerdüşt inancının tarihine adanmıştır. Müze, İran ve Azerbaycan’daki ana din olan Zerdüştlük için bir odak noktasıdır. Müze ayrıca bölgenin diğer klasik ve klasik öncesi kültürlerinden dini eserler barındırıyor. Müze, birden fazla dilde rehberli turlara sahiptir ve Bakü için turistik bir cazibe merkezi olarak hizmet vermektedir.

Ateşgah, bölgenin İslam tarafından fethinden önce Zerdüştlük için merkezi bir dini merkezdi. Zerdüştlüğün en eski dini anıtlarından biri olan Ateşgah, sekizgen bir yapının üzerinde kutsal bir ateşin yanında duruyor. MS 224 yılında kral III. Ardashir tarafından yaptırılmıştır. Binanın tasarımı cennet, cehennem ve cennet ile ilgili Avesta metinlerine dayanmaktadır. Zerdüştlüğün yüce tanrısı Ahura Mazda’yı temsil etmek için, Ateşgah’ın çatısının zirvesini altın bir heykel taçlandırıyor. Bir merdiven çatıya çıkar ve cennete bir kapı açılır. Merdiven ayrıca insanların günahlarından tövbe edebilecekleri cehenneme iner. Ateşgah’ı üç taraftan çevreleyen bir avlu, dua ve yemek hazırlama gibi günlük ritüellerin yapıldığı yerdir.

Müzenin koleksiyonu, Ateşgah tarihinin tüm dönemlerine ait arkeolojik, kültürel ve dini objeleri içerir. Bu koleksiyondaki eserlerden bazıları binlerce yıl öncesine dayanıyor; bazıları daha sonraki dönemlerdendir, ancak yine de bir kişinin geleneğine aittir. İran’ın tüm bölgelerinden nesneler bu tarihi binada sergileniyor. Bu nesneler, İran’ın farklı bölgelerinden ve diğer ülkelerden getirilmiş ve tarih boyunca bilim adamları tarafından toplanmıştır. Ziyaretçilerin dokunması ve hissetmesi için farklı tarihsel dönemlerde Bakü’nün modelleri de vardır.

16 Kasım 1993’te meydana gelen deprem Bakü’de büyük hasara neden oldu, ancak Ateşgah Müzesi’ni ve sergilerini tahrip etmedi. Bu felaketin ardından birçok eser kırıldı veya onarılamayacak şekilde hasar gördü, bu nedenle depremden sonra hala sağlam olan eşyaları toplamak ve korumak önemliydi. Müzedeki personel, depremden sonra kalanları kullandı ve onu, Kral Ahura Mazda’yı bu dünyaya taşımak için efsanede kullanılan Kral Artashma’nın arabasının tam bir kopyası da dahil olmak üzere, birçok kayıp eseri yeniden inşa etmek için kullandı. Bakü’ye gelen ziyaretçiler bugüne kadar bu yeniden inşa edilmiş arabayı Ateşgah Müzesi’nde görebilirler.

Ateşgah Müzesi, hem Azeri vatandaşları hem de diğer ülkelerden gelen turistler ve vatandaşlar için Bakü’deki en önemli cazibe merkezlerinden biridir. Zerdüştlük. 600 yılı aşkın tarihi tek çatı altında toplayan bu müze, Bakü’nün geçmişinin ve bugünkü kültür ortamının önemli bir parçasıdır.